Μελετήσατε καταλόγους με ποικιλίες σπόρων, προετοιμάσατε τον χώρο που θα καλλιεργήσετε, σπείρατε και μεγαλώσατε υπέροχα φυτά όλη την καλλιεργητική σεζόν. Η ανταμοιβή σας για όλα αυτά είναι ποιοτικοί καρποί και άνθη. Πολλές φορές όμως όταν έρχεται η ώρα της συγκομιδής πολλά μπορούν να πάνε λάθος και να καταστρέψουν τους καρπούς σας όταν η συγκομιδή δεν γίνει την σωστή ώρα ή με τον σωστό τρόπο.
Η ώρα της συγκομιδής κάνει την διαφορά μεταξύ ενός καλού προϊόντος με ένα άριστο προϊόν. Η ώρα της ημέρας που θα γίνει η συγκομιδή είναι τόση σημαντική όσο και η εποχή της συγκομιδής.
- Χρόνος ωρίμανσης: Οι συσκευασίες των σπόρων θα σας πούνε πόσο είναι οι μέρες από την σπορά μέχρι την ωρίμανση, οι οποίες διαφέρουν από ποικιλία σε ποικιλία. Βέβαια επειδή οι συνθήκες καλλιέργειας διαφέρουν όπως οι περιβαλλοντικές συνθήκες και οι βιοτικές καταπονήσεις δεν θα πρέπει να βασιστείτε στους χρόνους που δίνουν οι εταιρίες αλλά να τις πάρετε σαν μπούσουλα. Δηλαδή μια ποικιλία η οποία λέει ότι θα είναι έτοιμη σε 90 ημέρες εν τέλει μπορεί να είναι έτοιμη είτε σε 84 είτε σε 103 για παράδειγμα. Άρα αυτό που θα πρέπει να κάνουμε είναι να υπολογίσουμε ένα παράθυρο 10 ημερών με δύο εβδομάδες γύρω από την προτεινόμενη ημερομηνία συγκομιδής.
- Ώρα της ημέρας: Σχεδόν όλα τα κηπευτικά και λαχανικά πρέπει να συγκομίζονται τις πρώτες πρωινές ώρες καθώς τότε είναι πιο γευστικά. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την διάρκεια της νύχτας το φυτό ξαναπαίρνει την υγρασία την οποία έχει χάσει κατά την διάρκεια της ημέρας και οι υδατάνθρακες που έχει εξασφαλίσει από την διαδικασία της φωτοσύνθεσης μετατρέπονται σε σάκχαρα. Τα προϊόντα είναι πιο εύγευστα, πιο ζουμερά και πιο γλυκά το πρωί. Δεύτερη καλύτερη ώρα της ημέρας για συγκομιδή είναι αργά το απόγευμα. Αποφύγετε σίγουρα τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας για συγκομιδή γιατί έχουμε υποβάθμιση των προϊόντων.
- Μετά την συγκομιδή: Αποθηκεύστε την συγκομιδή σας σε σκιερό μέρος μακρυά από το φως του ηλίου και σε δροσερό μέρος ή στο ψυγείο, εκτός από τους καρπούς οι οποίοι δεν χρειάζονται τόσο χαμηλές θερμοκρασίες όπως οι τομάτες.
Εργαλεία συγκομιδής Οι καρποί πρέπει να συγκομίζονται με προσοχή ώστε να μην πληγώνονται αυτά αλλά ούτε και να διαταράζεται το υπόλοιπο φυτό. Για αυτό πρέπει να κρατήσετε τα εργαλεία σας καθαρά και ακονισμένα, επιβάλετε να τα αποστειρώνεται ώστε να μην μεταφέρονται αρρώστιες από φυτό σε φυτό. Όταν η τομή είναι καθαρή τότε η επούλωση είναι πιο γρήγορη. Τέλος συγκομίστε σταδιακά και μην περιμένετε όλοι οι καρποί να ωριμάσουν ταυτόχρονα.
Είναι λογικό ότι όλα τα κηπευτικά δεν έχουν το ίδιο χρόνο συγκομιδής και διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους. Συχνά έχουν και κάποιες ομοιότητες ως προς την μέθοδο συγκομιδής. Ας δούμε παρακάτω για τα πιο κοινά λαχανικά τους τρόπους συγκομιδής και πότε είναι ωριμασμένα και έτοιμα για συγκομιδή.
- Λάχανο – Από το λάχανο συγκομίζουμε την κεφαλή μόλις φτάσεις 10-25 εκ. ανάλογα με την ποικιλία και την αφαιρούμε με ένα μαχαίρι περίπου δύο μήνες μετά την μεταφύτευση.
- Παντζάρια – Τα παντζάρια συγκομίζονται σταδιακά ανάλογα με ποιο μέρος του φυτού μας ενδιαφέρει για κατανάλωση. Εάν μας ενδιαφέρει η ρίζα τότε μπορούμε να το αφήσουμε να μεγαλώσει και να φτάσει τα 8εκ., εάν μας ενδιαφέρει η κατανάλωση και των φύλλων τότε πρέπει να αφήσουμε την ρίζα να φτάσει τα 5εκ., το ελάχιστο που πρέπει να μεγαλώσει η ρίζα είναι 2,5εκ. από εκεί και κάτω δεν καταναλώνεται.
- Καρότα – Σαν τα παντζάρια καταναλώνονται για την ρίζα. Το ελάχιστο που μπορούν να καταναλωθούν είναι να φαίνεται η ρίζα και να είναι στα 2,5εκ. Γνωστές ποικιλίες αφήνονται να μεγαλώσουν μέχρι τα 4εκ. Οι ποικιλίες καρότου διαφέρουν μεταξύ τους επειδή έχουν διαφορετικό μέγεθος αλλά και χρώμα. Για να φτάσουμε στην συγκομιδή του καρότου πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 80 ημέρες από την ώρα που φύτρωσε ο σπόρος.
- Λαχανίδα(kale) – Η λαχανίδα συγκομίζεται σταδιακά, μόλις εμφανιστούν τα φύλλα και μεγαλώσουν λίγο μπορούν να συγκομιστούν. Δεν ενδείκνυται να συγκομίζεται όλο το φυτό διότι θα πάρουμε πολύ λιγότερη παραγωγή. Συλλέγοντας τα φύλλα από τα παλαιότερα στα νεότερα επεκτείνουμε την διάρκεια ζωής του φυτού και μεγαλώνουμε την παραγωγή του. Ένα σημαντικό tip είναι ότι μετά από παγωνιά τα φύλλα του kale είναι πιο νόστιμα.
- Αγγουρι- Τα αγγούρια συγκομίζονται μόλις φτάσουν στο επιθυμητό μέγεθος ανάλογα με την ποικιλία, δεν συλλέγονται σε πλήρη ωρίμανση εκτός και εάν θέλουμε να κρατήσουμε σπόρο. Οι κοντές ποικιλίες συλλέγονται μόλις φτάσουν τα 15εκ και οι μακριές μόλις φτάσουν τα 25εκ περίπου. Η συλλογή γίνεται είτε με μαχαίρι είτε στριφογυρίζοντας τον καρπό, και αρχίζει περίπου δύο μήνες μετά την σπορά. Θα πρέπει να προσέξουμε τα φυτά κατά την συγκομιδή διότι τραυματίζονται εύκολα.
- Σκόρδο – Το καλοκαίρι με το που δείτε το ένα τρίτο από την κορυφή των σκόρδων να ξεραίνεται είναι η ώρα για συλλογή. Ξεθάψτε τα σκόρδα και αφήστε τα στην σκιά για τέσσερις εβδομάδες χωρίς να τα βρέξετε. Μόλις ο λαιμός ξεραθεί και αρχίζει να ξεφλουδίζει εύκολα, σαν να σπάει, τότε ήρθε η ώρα να αφαιρέσετε τα φύλλα και ξεκινήσετε την κατανάλωση.
- Πιπεριά – Οι πιπεριές διαφέρουν μεταξύ τους από το χρώμα, το μέγεθος και το κατά πόσο καυτερές είναι. Μόλις πάρουν το τελικό χρώμα και έχουν ικανοποιητικό μέγεθος τότε μπορείτε να συγκομίσετε τις πιπεριές με ένα μαχαίρι η στριφογυρίζοντας τον καρπό. Ωριμάζουν περίπου σε 85-90 ημέρες ανάλογα με την ποικιλία. Παρόλο που η πιπεριά καλλιεργείτε σαν μονοετές φυτό δεν είναι, και με ένα καλό κλάδεμα μπορεί να βγάλει τον χειμώνα και να μας δώσει καρπούς και δεύτερη χρονιά απλά θα μειωθεί η παραγωγή.
- Κολοκυθάκια – Καλό είναι τα δύο τρία πρώτα κολοκυθάκια να αφαιρούνται μικρά ώστε να έχει την δύναμη το φυτό να μεγαλώσει τα υπόλοιπα. Μόλις φτάσουν τα 15εκ και 3-5 εκ διάμετρο είναι η ώρα της συγκομιδής και τα κόβουμε με ένα κοφτερό μαχαίρι προσέχοντας μην τα τραυματίσουμε. Εάν ωριμάσουν τα κολοκυθάκια γίνονται πιο σκληρά και κάνουν μόνο τηγανιτά. Συγκομίστε τακτικά διότι αλλιώς τα φυτά θα σταματήσουν να παράγουν.Τα κολοκυθάκια ωριμάζουν γρήγορα σε διάστημα 50 ημερών.
- Φασολάκια – Συγκομίζονται μόλις φτάσουν το επιθυμητό μέγεθος με ένα ψαλιδάκι και πριν αρχίσουν οι σπόροι να σπρώχνουν τον λοβό. Μόνο τα κίτρινα φασολάκια συλλέγονται πριν κιτρινίσουν. Οι καθιστές ποικιλίες συγκομίζονται στις 60 ημέρες, οι αναρριχώμενες σε 90 ημέρες σταδιακά και υπάρχουν και κάποιες όπως η ποικιλία λίμα που συγκομίζεται στις 100 ημέρες.
- Τομάτα – Η τομάτα συγκομίζετε ανάλογα πότε θέλουμε να την καταναλώσουμε, επειδή από όταν είναι πράσινη μέχρι να κοκκινίσει πλήρως περνάει 7 στάδια. Η συγκομιδή της γίνεται με ψαλίδι για μεγαλύτερη ευκολία. Υπάρχουν πάρα πολλές ποικιλίες τομάτας σε διάφορα μεγέθη και σχήματα. Προς το τέλος της καρποφορίας μπορούμε να κλαδέψουμε την κορυφή του φυτού ώστε να μπορέσει να μεγαλώσει τις τελευταίες τομάτες. Στις περισσότερες ποικιλίες αρχίζουμε να συγκομίζουμε 55 με 75 ημέρες μετά την μεταφύτευση.
Τι να προσέξουμε κατά την Συγκομιδή
Θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή κατά την διάρκεια της συγκομιδής να μην πληγώσουμε τα φυτά γιατί τότε δημιουργούνται εστίες που μπορούν να εισβάλουν τα παθογόνα μύκητες, ιοί και βακτήρια και να καταστρέψουν τα φυτά. Επίσης θα πρέπει να μην τραυματίσουμε τους καρπούς όταν τους συλλέγουμε γιατί αν δημιουργηθούν μώλωπες, πέφτει η ποιότητα και η διάρκεια ζωής των καρπών. Τέλος θα πρέπει να δοθεί προσοχή μήπως έχει εισχωρήσει κάποιος μύκητας και μολύνει τα συγκομισμένα προϊόντα.